พาทุกคนไปทำความรู้จัก “มีส ฟาน เดอร์ โรห์” (ค.ศ.1886-1969) สถาปนิกชาวเยอรมัน ที่ได้รับการยอมรับนับถืออย่างกว้างขวางว่าเป็นผู้บุกเบิกวงการสถาปัตยกรรมสมัยใหม่ ที่เป็นที่รู้จักในวิธีที่เรียกว่า “น้อยคือมาก” (less is more) และ “พระเจ้าอยู่ในรายละเอียด” (God is in the details)

สถาปัตยกรรมแนวคิดสมัยใหม่หรือ Modernism เขาผู้นี้ คือหนึ่งในผู้นำ ที่ได้คิดค้นแนวคิดนี้ ถือเป็นพรสววรค์ที่มาพร้อมพรแสวงของเขา ใครจะรู้ว่า มีส ฟาน เดอร์ โรห์ ไม่ได้เรียนด้านสถาปัตยกรรมจากสถาบันใด แต่สร้างสมประสบการณ์จากการทำงานกับพ่อ ซึ่งเป็นช่างสลักหิน โดยเขาเริ่มทำงานเป็นช่างเขียนแบบตั้งแต่อายุ 19 ปี ในปี ค.ศ.1909 และเข้าทำงานในสำนักงานออกแบบสถาปัตยกรรมของปีเตอร์ เบอห์เรนส์ ซึ่งเป็นสถาปนิกหัวก้าวหน้าที่สุดคนหนึ่งของยุคนั้น เบอห์เรนส์ยังเป็นอาจารย์ของ เลอ กอร์บูซิเยร์ และวอลเตอร์ โกรเปียส ด้วย

ตลอดชีวิตของ มีส ฟาน เดอร์ โรห์ เขาได้คลุกคลีอยู่กับเรื่องราวของสถาปัตยกรรมมาโดยตลอด ในปี ค.ศ.1912 เขาได้แยกตัวออกมาเปิดสำนักงานออกแบบสถาปัตยกรรมในเมืองเบอร์ลิน ในปี ค.ศ.1930 หลังจากที่เขาได้สร้างผลงานที่มีความโดดเด่นจนทำให้เขา ได้รับเชิญให้เป็นผู้อำนวยการโรงเรียน Bauhaus

หลังจากนั้นโรงเรียนได้ปิดลงเพราะสงคราม มีส ฟาน เดอร์ โรห์ ลี้ภัยไปชิคาโก สหรัฐอเมริกา และในปี ค.ศ.1934 ได้ดำรงตำแหน่งคณบดีของคณะ สถาปัตยกรรมศาสตร์ที่สถาบัน Illinois Institute of Technology (IIT) เป็นเวลากว่า 20 ปี และสร้างผลงานที่โดดเด่นอีกมากมายในสหรัฐอเมริกา

“Less is More” คือประโยคที่ มีส ฟาน เดอร์ โรห์ ใช้เพื่อบ่งบอกถึงสถาปัตยกรรมที่เขาออกแบบ “น้อย” คือการใช้ส่วนประกอบน้อยเท่าที่จำเป็น ตัดทอนสิ่งไม่สำคัญออก คงเหลือแต่วัสดุที่นำมาใช้อย่างตรงไปตรงมา และไม่มีสิ่งใดมาปิดบัง เพื่อให้ภาษาของการออกแบบในยุคสมัยใหม่เกิดขึ้นชัดเจนที่สุด

Barcelona Pavilion

ผลงานสถาปัตยกรรมที่สะท้อนให้เห็นถึงนิยามของคำว่า “Less is More” เช่น Barcelona Pavilion (ค.ศ.1929), Farnsworth House (ค.ศ.1951), อาคาร Crown Hall ของ IIT (ค.ศ.1956) และอาคารตึกสูงอย่าง Seagram Building  (ค.ศ.1958) ที่ได้รับยกย่องว่าเป็นอาคารสูงที่ใช้ระบบ Curtain Wall ที่มีความสวยงามที่สุด Seagram Building  จึงเปรียบเสมือนสัญลักษณ์ของปรัชญาการออกแบบของมีส ฟาน เดอร์ โรห์

Seagram Building 

“God is in the Details” เป็นอีกหนึ่งประโยคที่ มีส ฟาน เดอร์ โรห์ มักกล่าวอยู่เสมอ เขาจึงเป็นสถาปนิกผู้ไม่ยอมให้รายละเอียดใดๆ หลุดรอดสายตา ทุกอย่างต้องพิถีพิถันโดยกำหนดลักษณะและตำแหน่งการติดตั้งไว้อย่างชัดเจน ภายใต้ความเรียบง่ายจึงซ่อนความอุตสาหะของช่างฝีมือ และความใส่ใจในทุกรายละเอียดของนักออกแบบ

Barcelona Chair

หนึ่งในผลงานของ มีส ฟาน เดอร์ โรห์ ที่ได้ออกแบบ และมีชื่อเสียง ก็คือ Barcelona Chair ที่มีขาโลหะเป็นรูปตัว X ออกแบบสำหรับใช้ใน Barcelona Pavilion หรือ Brno Chair ที่มีรูปทรงเหมือนตัว S ล้วนเป็นการออกแบบเก้าอี้ให้เหมาะกับสถาปัตยกรรมแนวใหม่ โดยมีส ฟาน เดอร์ โรห์ เน้นความแข็งแรง รูปแบบเรียบง่าย และนั่งสบาย แม้ว่าเก้าอี้ทั้ง 2 ตัวนี้มีอายุเกือบ 100 ปีแล้ว แต่ก็ยังเป็นงานออกแบบที่ได้รับความนิยม

ถึงแม้ว่า มีส ฟาน เดอร์ โรห์  จะจากโลกนี้ไปแล้ว แต่ปรัชญาการออกแบบของเขายังคงมีอิทธิพลต่อสถาปนิกรุ่นต่อมาอีกหลายยุคหลายสมัย ทำให้เราได้เห็นว่าประโยค “Less is More” ยังคงถ่ายทอดให้เราได้เห็นอยู่เสมอในการออกแบบอาคารหรือสถาปัตยกรรมในปัจจุบัน